Alles wat je moet weten over bakken met boter

Roomboter wordt al gemaakt sinds men koeien houdt, met in iedere regio een eigen recept. De boter werd altijd met de hand gemaakt en smaakte in Limburg anders dan in Rotterdam door het dieet van de koeien en de bereidingswijze. Vandaag de dag wordt vrijwel alle boter machinaal geproduceerd. Hierdoor smaakt alle roomboter relatief hetzelfde. Roomboter is altijd een luxeproduct geweest. Dit veranderde toen in 1890 margarine werd uitgevonden. Sindsdien is er in ieder huishouden boter voor op brood.

Sta je in de supermarkt voor het boterschap, dan is het lastig kiezen. Er is tegenwoordig zo veel keus. Wat is het verschil tussen margarine en vegan boter en waarom smaakt roomboter lekkerder in gebak?

• Roomboter heeft een vetpercentage van tussen de 80 en 90 procent. Dit vet geeft roomboter haar kenmerkende smaak. Daarnaast is deze boter relatief onbewerkt. Roomboter bevat geen zoetstoffen, suiker of andere toevoegingen behalve bij de gezouten variant een beetje zout.

• Grasboter verse grasboter komt in mei of juni op de markt. Deze boter is extra geel van kleur en heeft een romige smaak dankzij de grazende koeien. Supermarkten verkopen het hele jaar door grasboter. Een deel van de productie wordt tijdens de zomer ingevroren om aan de vraag te voldoen, maar verse grasboter in de zomer smaakt altijd het lekkerst!

• Margarine wordt gemaakt van plantaardige oliën en vetten zoals lijnzaadolie, koolzaadolie en zonnebloemolie. Deze boter bevat vrij veel water en heeft hierdoor een lager vetgehalte dan roomboter. Daarnaast worden emulgatoren toegevoegd om het vet en water te mengen en smaak- en kleurstoffen voor de smaakbeleving. Ook worden vaak vitamines A, D en E toegevoegd, omdat deze van nature in roomboter zitten.

• Vegan boter bevat geen dierlijke ingrediënten. Deze variant van boter is dus gemaakt zonder koemelk en bevat ook geen dierlijke hulpstoffen zoals bij margarine vaak het geval is. Vegan boter is te herkennen aan het vegan logo en is verkrijgbaar van merken als Becel en Flora.

• Kokosolie is plantaardige olie gemaakt van een kokosnoot. Het witte vruchtvlees wordt na de oogst gedroogd in de zon en vervolgens geperst tot kokosolie. Deze vorm van vet heeft een smeltpunt van 25 graden en is hierdoor ’s winters hard en in de zomer vloeibaar.

Wanneer in een van onze recepten boter als ingrediënte staat bedoelen we eigenlijk altijd ongezouten roomboter. Bakken met andere soorten boter kan, maar geeft niet hetzelfde resultaat. Roomboter geeft door het hoge vetpercentage veel smaak en een heerlijk smeuïg resultaat. Kies als het kan voor biologische (gras)boter en geniet van de lekkerste baksels.

Bak je liever met margarine? Dat kan natuurlijk ook! Margarine is goedkoper dan roomboter, bevat minder verzadigde vetten en is 1 op 1 te vervangen voor roomboter in de meeste recepten. Het gebruik van margarine heeft wel effect op de smaak en textuur van het eindresultaat. Bak eens twee cakes: één met margarine en één met roomboter en proef het verschil.

Gebruik je liever geen dierlijke producten of bak je voor iemand die veganistisch eet? Kies dan voor vegan boter. Deze boter is in een recept te gebruiken in dezelfde hoeveelheid als roomboter. Een goede vegan boter om mee te bakken is van het merk Flora. Deze komt qua smaak en structuur het meeste in de buurt van roomboter.

Kokosolie zie je steeds vaker terug als vervanger voor boter in bakrecepten. Door de unieke samenstelling werkt dit echter niet altijd. Kokosolie bestaat voor het overgrote deel uit verzadigde vetten en bijna geen vocht. Roomboter bestaat voor 10% tot 20% uit water. Wil je de boter in een recept met 100 gram roomboter vervangen voor kokosolie? Voeg dan 20 gram water en 80 gram kokosolie toe voor het beste resultaat.